राज्यांत मुक्ती आदी वेगळे नुस्तें वेवसाय खातें नाशिल्लें. पूण, परराष्ट्र वेपार मंडळ आनी बंदर कप्तान कार्यालय हांच्या वरवीं नुस्तेमारी उपक्रम हाताळटाले.
मुक्ती उपरांत, भारत सरकाराच्या अन्न आनी कृषी मंत्रालयान जिल्ल्यांतल्या नुस्तेमारी उपक्रमांची क्षमताय जाणून घेवपा खातीर तीन नुस्तें वेवसाय तज्ञांची अभ्यास टीम नियुक्त केली.
अभ्यासाचें मुख्य उद्दिश्ट सकयल दिल्लें प्रमाणें आसा:
- नुस्तें उद्येगाची वर्तमान सामान्य स्थिती निश्चीत करप;
- खोल दर्यांतल्या आनी ऑफ-शोअर नुस्तेमारी करपाच्यो शक्यताय निश्चीत करप;
- आदल्या राजवटीच्या मालकीच्या नुस्तेमारी ट्रॉलर्साच्या वापराची शक्यताय निश्चीत करप; आनी
- नुस्तें वेवसायाच्या उदरगती खातीर बेगोबेग आनी दीर्घकालीन तत्त्वांचेर उपाययोजना सुचोवप.
उपरोक्त समितीन सुचयल्ल्या शिफारशींच्या आदारान, नुस्तें वेवसाय संचालनालय अस्तित्वांत आयले (02 जानेवारी 1963 दिसाच्या शासकीय आदेश क्र. DF-372-FYP-62-27 वरवीं) आनी ते खातीर पयलेंच फावटी जिल्ल्यांतल्या सगळ्या नुस्तेमारी उपक्रम प्रभावीपणान वेवस्थाबद्ध जाले. नुस्तें वेवसाय संचालक हे खात्याचे प्रमुख आसात, जांका तांच्या कामांत आवश्यक तंत्रीक आनी प्रशासकीय कर्मचारी वर्ग सहाय्य करता. कर्मचारी वर्गाची 1974-75 हे वर्सा वट्ट संख्या 192 आशिल्ली. सध्याच्या कर्मचारी वर्गाची संख्या 217 आसा.
खात्याची स्थापना जाल्या उपरांत, जिल्ल्यांत शास्त्रीय आदाराचेर सागरी नुस्तेमारी करपाच्यो संदी पळोवपा खातीर आनी विकसीत करपा खातीर नुस्तेमारी उपक्रमांचें सर्वेक्षण केले. सागरी डिझल इंजीन विकते घेवपा खातीर, नुस्तेमारी बोटीचो मुख्य भाग बांदपा खातीर, नायलॉन सुतळी, भांग सुतळी, डिझल तेल आनी हेर सारख्या नुस्तेमारीच्या गरजेची उपकरणां खरेदी करपा खातीर रिणाच्या आनी अनुदानाच्या स्वरुपांत नुस्तेमारी करप्यांक अर्थीक सहाय्य दिलें.
नुस्तेमारी करप्यांची समाजीक-अर्थीक स्थिती सुदारपा खातीर आनी मध्यस्थां वेली तांचे अवलंबित्व कमी करपा खातीर, नुस्तें वेवसाय सहकाराच्या विकासा खातीर जायत्यो येवजण्यो तयार केल्यात, ज्या अंतर्गत वेवस्थापकीय अनुदान, लघु आनी मध्यम कालावधीचीं रिणां आनी समाजाच्या भागभांडवला खातीर शासकीय योगदान ह्या स्वरुपांत अर्थीक सहाय्य दितात.